Na czym polega mobbing w miejscu pracy? Kiedy należy zgłosić nierówne traktowanie? Co się zmieniło w przepisach dotyczących mobbingu po 7 września 2019 roku?
Zgodnie z Art. 943 § 2 Kodeksu pracy „mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.” To prześladowanie pracownika przez przełożonego i/lub współpracowników. Tyle w teorii i według litery prawa. Przyjrzyjmy się jednak, jak w rzeczywistości mogą wyglądać zachowania zaliczane do kategorii mobbingu.
Masz wątpliwości odnośnie kwestii pracowniczych, regulaminów czy zasad bezpośrednio związanych z mobbingiem i dyskryminacją w miejscu pracy? Zadzwoń do naszych ekspertów z dziedziny kadr i płac >>
Katalog przykładowych zachowań mobbingowych
Wszystkie niżej przytoczone zachowania prowadzą do zaniżonej wartości pracownika. Osoba źle traktowana zamyka się w sobie. Czuje się odrzucona przez grupę współpracowników, co w efekcie może prowadzić do depresji.
- Unikanie pracownika, udawanie, że się go nie słyszy.
- Lekceważenie lub ośmieszanie pracownika, wyśmiewanie jego wyglądu zewnętrznego lub wygłaszanie negatywnych opinii na jego temat.
- Nie liczenie się ze zdaniem pracownika, odrzucanie jego propozycji bez uprzedniego wysłuchania ich do końca.
- Ograniczanie możliwości wypowiedzi pracownika, np. poprzez zagłuszanie go, wtrącanie się i przerywanie.
- Reagowanie na wypowiedzi pracownika krzykiem lub głośnymi, negatywnymi uwagami.
- Notoryczna krytyka pracy danego pracownika, bez konstruktywnych uwag umożliwiających poprawę, głośne podważanie jego kompetencji.
- Nękanie pracownika – telefoniczne, mailowe, listowne etc.
- Zakłócanie relacji miedzy-pracowniczych poprzez celowe odrzucanie go (np. usadzenie z dala od jego współpracowników, żeby ograniczyć mu możliwość integracji z zespołem).
- Nakładanie na pracownika nierealnych do zrealizowania zadań.
Mobbing poziomy, pionowy lub skośny – czyli kto jest mobberem?
Mobbing pionowy występuje w sytuacji, gdy przełożony nęka podwładnego. Inna nazwa, to mobbing wstępujący.
Mobbing poziomy, to mobbing zachodzący między pracownikami. Inaczej – mobbing horyzontalny.
Mobbing skośny, to sytuacja, w której osobą nękaną jest przełożony, a mobbingującym jego podwładny.
Mobbing a dyskryminacja
Art. 113 Kodeksu pracy jasno wymienia wszelkie formy dyskryminacji pracowników. Dyskryminacja, to odrzucenie pracownika ze względu na płeć, orientację seksualną, rasę, religię, wiek czy niepełnosprawność i jest ona równie niedopuszczalna, jak mobbing.
Zmiany w przepisach po 7 września 2019 roku
Od 7 września 2019 roku wprowadzono zmianę w Kodeksie pracy, pozwalającą pracownikowi, który doznał mobbingu, na dochodzenie odszkodowania także w trakcie trwania zatrudnienia u danego pracodawcy. Dotychczas dotyczyło to tylko pracownika który „rozwiązał umowę na skutek mobbingu”.
Gdzie zgłosić mobbing i złe traktowanie?
Mobbing jest szalenie szkodliwym zjawiskiem, które nigdzie i nigdy nie powinno mieć miejsca. Warto przy tym pamiętać, że jednorazowe negatywne zachowanie nie jest mobbingiem. Jednak, gdy staje się notoryczne, należy zgłosić je jako nierówne traktowanie. Pracodawca ma obowiązek przeciwdziałać mobbingowi w miejscu pracy. Warto zatem zacząć od niego – poprosić o listę miejsc, gdzie można takie zachowanie zgłosić. Jeśli nie przyniesie to pożądanego rezultatu, należy bez obaw udać się do Państwowej Inspekcji Pracy lub Sądu Pracy.
