Zimowe obowiązki pracodawców

W okresie zimowym na pracodawcach ciążą dodatkowe obowiązki związane z ochroną pracowników. Co w tym okresie trzeba zapewnić i komu? Czy te dodatkowe świadczenia obejmują wszystkich pracowników zatrudnionych w przedsiębiorstwie?

 

Z nastaniem 1 listopada rozpoczął się w Polsce okres zimowy. Będzie obowiązywał do 31 marca 2024 roku. W tym czasie pracodawcy są zobowiązani do wydawania określonym grupom pracowników odpowiedniej odzieży ochronnej, napojów i posiłków, a także do zapewnienia właściwej temperatury w pomieszczeniach pracy. Obowiązkiem pracodawców jest również odśnieżanie np. chodników i dróg wewnętrznych na terenie firmy, co także ma bezpośredni wpływ na ochronę bezpieczeństwa zatrudnionych. Poniżej szczegóły.

 

Posiłki profilaktyczne

Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z 28 maja 1996 roku w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów, pracodawca jest zobowiązany zapewnić bezpłatnie posiłki pracownikom wykonującym prace związane z wysiłkiem fizycznym wykonywane na otwartej przestrzeni w okresie zimowym. Uwaga, ale nie w każdym przypadku, ponieważ zależy to od wydatku energetycznego organizmu pracownika w ciągu zmiany roboczej. Posiłek profilaktyczny przysługuje pracownikowi, którego wydatek energetyczny w ciągu zmiany roboczej wyniesie powyżej 1500 kcal (6280 kJ) u mężczyzn i powyżej 1000 kcal (4187 kJ) u kobiet. Bez znaczenia pozostaje temperatura powietrza odnotowywana w tym okresie. W sytuacji, gdy pracodawca ze względów organizacyjnych nie ma możliwości wydawania posiłków, może zapewnić w czasie pracy korzystanie z punktów gastronomicznych. Co istotne, pracownikom nie przysługuje ekwiwalent pieniężny za posiłki i napoje.

 

Profilaktyczne napoje

W przypadku profilaktycznych napojów obowiązek pracodawcy jest uzależniony od wysokości wydatku energetycznego poniesionego przez pracownika (powyżej 1500 kcal, tj.6280 kJ u mężczyzn i 1000 kcal, tj.4187 kJ u kobiet), a także od temperatury otoczenia. Napoje, odpowiednio gorące lub zimne, powinny być dostępne w ilości zaspokajającej potrzeby pracowników w ciągu całej zmiany roboczej przy wykonywaniu prac na otwartej przestrzeni przy temperaturze powietrza poniżej 10ºC lub powyżej 25ºC. Ważne jest to, że napoje przysługują niezależnie od pory roku, ale tylko w dniach, w których zostaną spełnione ww. kryteria wielkości wydatku energetycznego i temperatury.

 

Sprawdź także >> rozporządzenie rady ministrów w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów <<.

 

Temperatura w pomieszczeniach pracy

W pomieszczeniach pracy pracodawca ma obowiązek zapewnić temperaturę odpowiednią do rodzaju wykonywanej pracy. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z  26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bhp wskazuje, że na stanowiskach, gdzie wykonywana jest lekka praca fizyczna lub praca biurowa minimalna temperatura powietrza nie może być niższa niż 18ºC, a przy pozostałych pracach granicą jest 14ºC. Wyjątek stanowią sytuacje, w których względy technologiczne wymagają utrzymania innego zakresu temperatur.

 

Środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze

Pracodawca jest zobowiązany także – i to przez okrągły rok – do zapewnienia pracownikom nieodpłatnych środków ochrony indywidualnej, w tym odzieży i obuwia roboczego, które są niezbędne do ochrony przed szkodliwymi czynnikami w miejscu pracy. Wybór tych środków jest dokonywany po konsultacji z pracownikami lub ich przedstawicielami. Środki ochrony indywidualnej muszą być stosowane, gdy zagrożenia nie można uniknąć lub ograniczyć za pomocą środków ochrony zbiorowej lub odpowiedniej organizacji pracy.

Pracodawca musi zapewnić, że środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze spełniają wymagania dotyczące oceny zgodności, co potwierdza znak CE. Pracodawca jest również zobowiązany do prania, konserwacji, naprawy, odpylania i odkażania środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego przydzielonych pracownikom.

Jeśli pracodawca nie może zapewnić prania odzieży roboczej, czynności te mogą być wykonywane przez pracownika, któremu przysługuje ekwiwalent pieniężny za pranie odzieży we własnym zakresie. Należy jednak pamiętać, że nie jest to możliwe w przypadku odzieży i obuwia roboczego, które uległy skażeniu środkami chemicznymi, promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi. Środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze, które miały kontakt ze środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi, muszą być przechowywane wyłącznie w miejscu do tego przeznaczonym. Za zorganizowanie takiego miejsca odpowiada pracodawca.

 

Odśnieżanie dachu i terenu

Pracodawca, jako właściciel nieruchomości lub najemca – o ile w umowie najmu widnieje odpowiedni zapis – jest zobligowany do odśnieżania dachu. Zgodnie z art. 61 pkt 2 Prawa budowlanego, ma on obowiązek zapewnić bezpieczne użytkowanie obiektu. W tym celu może skorzystać z usług zewnętrznej firmy lub oddelegować do tej czynności własnego pracownika. Należy pamiętać, że pracownik dopuszczony do tego rodzaju pracy musi posiadać zaświadczenie lekarskie o braku przeciwskazań do pracy na wysokości oraz uzyskać odpowiednie szkolenie w tym zakresie. Ponadto pracodawca powinien zapewnić, a pracownik stosować, właściwe środki ochrony przed upadkiem z wysokości (m.in. szelki z linką bezpieczeństwa i amortyzatorem lub urządzeniem samohamownym, kask i obuwie antypoślizgowe). Zadaniem pracodawcy – jeszcze przed przystąpieniem do odśnieżania dachu – jest także odgrodzenie i oznakowanie stref niebezpiecznych, w których istnieje zagrożenie spadającymi masami usuwanego śniegu, lodu jak również narzędziami. Równocześnie codziennym obowiązkiem pracodawcy jest prawidłowe zabezpieczenie ciągów komunikacyjnych terenu zewnętrznego firmy, tj. głównie odśnieżanie chodników i dróg wewnętrznych, obok innych działań przeciwoblodzeniowych.

 

Potrzebujesz wsparcia ekspertów w zakresie prawa pracy? Skontaktuj się z>> Kancelarią Prawa Pracy Grant Thornton <<.