Ministerstwo Pracy ogłasza pilotażowy program dotyczący skrócenia czasu pracy

Plan wdrożenia skróconego czasu pracy

Hasłem przewodnim planowanych zmian jest założenie, że skrócenie wymiaru czasu pracy powinno przebiegać w sposób ewolucyjny, a nie rewolucyjny. Ministerstwo podkreśla, że wszelkie działania w tym zakresie muszą być „szyte na miarę”, a nie uniwersalne. Oznacza to konieczność dopasowania planu do realiów konkretnej branży i możliwości danej firmy. Założenia te zostaną uwzględnione w pilotażowym planie wdrożeniowym, którego szczegóły mają zostać ogłoszone do 30 czerwca 2025 roku.

Równolegle trwają prace nad dostosowaniem przepisów Kodeksu pracy, bez czego pełne wdrożenie nowego modelu czasu pracy nie będzie możliwe. W tym celu w Ministerstwie powołany zostanie Zespół ds. skróconego czasu pracy, który ma mieć otwarty charakter – umożliwiający udział przedstawicieli różnych środowisk.

Zasady programu pilotażowego

Podstawowym założeniem pilotażu dotyczącego skrócenia czasu pracy jest utrzymanie dotychczasowego poziomu wynagrodzeń przy jednoczesnym braku redukcji zatrudnienia. Z perspektywy pracodawców kluczowe znaczenie ma również zapewnienie ciągłości działania i efektywności funkcjonowania firmy.

Program ma mieć charakter dobrowolny, co oznacza, że to pracodawcy zdecydują o przystąpieniu do projektu. Samodzielnie wybiorą także najlepszą formułę skrócenia czasu pracy, dostosowaną do specyfiki swojej działalności. Firmy będą mogły m.in. skorzystać z jednego z proponowanych modeli:

• • redukcja liczby godzin w określonym dniu pracy,
• • rozłożenie redukcji godzin na wiele dni, co przełoży się na skrócenie tygodniowego czasu pracy,
• • ograniczenie liczby dni pracy w tygodniu,
• • wydłużenie okresów urlopowych, co w ujęciu rocznym pozwoli na realne skrócenie całkowitego czasu pracy.

Korzyści ze skrócenia czasu pracy

Powszechny ośmiogodzinny dzień pracy to model, który funkcjonuje od ponad stu lat. Nie uwzględnia on tym samym przemian, jakie zaszły w tym czasie, zwłaszcza w ostatnich dekadach. Dynamiczny rozwój technologii oraz nowe sposoby organizacji pracy znacząco zwiększyły wydajność i zmieniły sposób wykonywania obowiązków zawodowych. Równolegle mają miejsce zmiany w społeczeństwie. Rośnie udział osób starszych na rynku pracy, a coraz więcej kobiet łączy aktywność zawodową z życiem rodzinnym. Wszystko to potęguje potrzebę większej elastyczności w modelu zatrudnienia. Dostosowanie wymiaru czasu pracy do współczesnych warunków niesie ze sobą szereg potencjalnych korzyści. Wiele badań, raportów i analiz (np. badań Instytutu Medycyny Pracy oraz Centralnego Instytutu Ochrony Pracy) wskazuje na korzyści, takie jak:

• • więcej czasu na rozwój osobisty i lepsze zachowanie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym,
• • wyższy poziom wypoczęcia i większa efektywność pracowników,
• • spadek absencji,
• • wzrost kreatywności i innowacyjności,
• • pojawianie się oddolnych pomysłów na usprawnienie pracy,
• • redukcja liczby spotkań, a tym samym eliminacja zbędnych działań.

Warto podkreślić, że skrócony tydzień pracy funkcjonuje już w wielu krajach europejskich. We Francji standardowy tydzień pracy wynosi 35 godzin, w Belgii 38, a w Danii 37. Również w Polsce niektóre firmy oraz instytucje zdecydowały się na takie rozwiązania, traktując je jako dodatkowy benefit pracowniczy. Przykładem może być Urząd Miasta Włocławek, który wprowadził 35-godzinny tydzień pracy, a także firma Herbapol Poznań. Tam zmiana została wdrożona stopniowo. W 2023 roku ustanowiono jeden piątek w miesiącu dniem wolnym od pracy, a od 2024 roku co drugi piątek jest niepracujący. Prezes spółki wskazał, że nowy model przyczynił się do wzrostu zaangażowania, przyspieszenia procesów, zmniejszenia rotacji i absencji, a rok 2024 przyniósł firmie najlepsze wyniki finansowe w historii.

Skrócenie czasu pracy znajduje uzasadnienie w realnych korzyściach zarówno dla pracowników, jak i pracodawców. Rozpoczęcie prac nad wdrożeniem programu pilotażowego to jednak dopiero pierwszy krok w ewolucji rynku pracy. Zmiany będą wprowadzane stopniowo, a w międzyczasie zapowiadany plan może ulec modyfikacji. Dlatego warto na bieżąco śledzić rozwój sytuacji, aby odpowiednio przygotować się na nadchodzące regulacje i zmiany w przepisach.

Zapewniamy, że aktualne informacje w tym temacie będziemy regularnie publikować na naszym blogu.