Główny Inspektor Pracy Wiesław Łyszczek zaapelował kilka dni temu do pracodawców, żeby skracali czas pracy podczas przelewającej się nad Polską fali upałów. Sprawa jest poważna. Jakie obowiązki w związku z wysokimi temperaturami za oknem mają pracodawcy?
Wysoka temperatura na stanowisku pracy wpływa negatywnie na pracowników: ich bezpieczeństwo, stan psychofizyczny oraz wydajność. Obowiązkiem pracodawców jest m.in. dbałość o to, by skutki upałów nie były zbyt uciążliwe dla zatrudnionych. Szczególnej ochronie – w każdej sytuacji – podlegają młodociani pracownicy oraz kobiety w ciąży i karmiące piersią, a także osoby niepełnosprawne i w podeszłym wieku.
Aktualizacja: skargi do 30 lipca 2019 roku!
Do PIP wpłynęło w lipcu ponad 550 skarg pracowniczych w związku z wysokimi temperaturami – poinformowała rzeczniczka Inspekcji Pracy Danuta Rutkowska.
Na początku lipca skarg było 391, a w ciągu miesiąca przybyło ich ponad 160! Aż 293 skargi dotyczyły nieprawidłowości w zakresie wydawania napojów, natomiast 260 dotyczyło zbyt wysokich temperatur w pomieszczeniach pracy.
Temperatura a wstrzymanie się od pracy
Choć istniejące regulacje nakładają na pracodawców obowiązek zapewnienia w pomieszczeniach odpowiedniej temperatury, konieczność wymiany powietrza oraz zabezpieczenia przed wilgocią i niekorzystnymi warunkami cieplnymi oraz nasłonecznieniem, jednak nie określają maksymalnej temperatury powietrza, w jakiej praca może być wykonywana w pomieszczeniach. Jedynie w przypadku zatrudniania młodocianych obowiązuje zakaz wykonywania przez nich obowiązków pracowniczych, gdy temperatura w pomieszczeniu przekracza 30° C, a wilgotność 65%.
Pracodawcy nie mają obowiązku montowania klimatyzacji w pomieszczeniach. Wielu jednak decyduje się na taki krok, aby zwiększyć komfort i wydajność pracy zatrudnionych osób. Innymi rozwiązaniami podczas upałów jest zapewnienie pracownikom wspólnego, klimatyzowanego pomieszczenia, w którym zatrudnieni mogą odpocząć i się schłodzić, a także stosowanie wentylatorów czy rolet zaciemniających w oknach.
Uwaga! Artykuł 210 Kodeksu pracy mówi o tym, że w razie gdy warunki nie odpowiadają przepisom BHP i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania obowiązków.
Napoje to podstawa
Kluczowym obowiązkiem pracodawców w czasie upałów jest zapewnienie wszystkim zatrudnionym (bez względu na rodzaj umowy) napojów. Zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem dotyczy to następujących sytuacji:
- gdy praca odbywa się w warunkach gorącego mikroklimatu, charakteryzującego się wartością wskaźnika obciążenia termicznego (WBGT) powyżej 25° C,
- gdy praca odbywa się w warunkach zimnego mikroklimatu, charakteryzującego się wartością wskaźnika siły chłodzącej powietrza (WCl) powyżej 1000,
- gdy praca odbywa się na otwartej przestrzeni przy temperaturze otoczenia poniżej 10° C lub powyżej 25°C,
- gdy praca wiążę się z wysiłkiem fizycznym, powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 1500 kcal (6280 kJ) u mężczyzn i 1000 kcal (4187 kJ) u kobiet,
- gdy praca odbywa się na stanowiskach, na których temperatura spowodowana warunkami atmosferycznymi przekracza 28°C.
Uwaga! Napoje powinny być dostępne stale, w ilości zaspokajającej potrzeby zatrudnionych, w miejscu usytuowanym nie dalej niż 75 metrów od stanowiska pracy.
Woda do celów higienicznych
Poza obowiązkiem zapewnienia pracownikom napojów w miejscu pracy, pracodawcy są zobowiązani także do zapewnienia zatrudnionym wody do celów higienicznych w przypadku następujących prac:
- brudzących,
- wykonywanych na otwartej przestrzeni,
- bez dostępu do wody bieżącej,
Uwaga! Ilość woda do celów higienicznych przypadająca dziennie na każdego pracownika, to co najmniej 90 litrów.
Krótszy wymiar pracy
Prawem pracodawcy jest możliwość wprowadzenia dodatkowych przerw regeneracyjnych w pracy lub skrócenia czasu pracy. Niektórzy pracodawcy decydują się także na zwiększona rotację pracowników podczas upałów.
Uwaga! Jeśli pracodawca podejmie dobrowolną decyzję o skróceniu czasu pracy w związku z upałami, wówczas nie ma prawa do obniżenia wynagrodzenia z tego tytułu swoim pracownikom.
Grzywny od 1 do 30 tys. PLN
Inspekcja pracy przypomina, że za niewywiązanie się z obowiązków wobec pracowników, pracodawcom grożą następujące sankcje finansowe:
- od 1000 do 30 000 zł – grozi za brak odpowiedniej ilości napojów dla pracowników,
- 5000 zł – grozi pracodawcy za nie zastosowanie się do upomnienia inspektora PIP,
- od 1000 do 2000 zł – to wysokość grzywny, jaką inspektor prawa pracy może nałożyć na pracodawcę od ręki, w toku przeprowadzania kontroli w firmie.
oprac.: HZK
