Czy osoba bezrobotna z wykształceniem podstawowym może odbyć praktykę absolwencką? Ile może wynieść maksymalne wynagrodzenie dla praktykanta? Jakie ma obowiązki podczas odbywania praktyk absolwenckich?
Regulacje prawne dotyczące praktyk absolwenckich zostały zautoryzowane Ustawią z dnia 17 lipca 2009 r. o praktykach absolwenckich, stąd umowa o praktykę absolwencką, to umowa cywilnoprawna.
Kluczowym celem funkcjonowania praktyk jest ułatwienie absolwentom uzyskania doświadczenia zawodowego, nabywania umiejętności praktycznych oraz zwiększanie szans na ich zatrudnienie na rynku pracy. Stąd czynności realizowane podczas praktyk absolwenckich przez zatrudnioną w tym celu osobę powinny przekładać się na podniesienie jej zawodowych kwalifikacji.
Praktykant, czyli kto?
Praktykantem może zostać osoba, która ukończyła co najmniej ośmioletnią szkołę podstawową lub gimnazjum i nie przekroczyła trzydziestego roku życia.
Także osoby nie posiadające obywatelstwa polskiego mogą zostać praktykantami – aby tak się stało, przyszli zagraniczni absolwenci są zobowiązani do przedstawienia świadectwa ukończenia szkoły w kraju pochodzenia. Świadectwo to powinno być równorzędne świadectwu ukończenia polskiego gimnazjum lub ośmioletniej szkoły podstawowej.
Odbywający praktykę nie musi posiadać tytułu magistra, ponieważ praktyki absolwenckie nie są kierowane wyłącznie do osób, które ukończyły studia wyższe. Dlatego też osoba bezrobotna, zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy, ma również prawo do skorzystania z takiej możliwości.
Jak skonstruować umowę z praktykantem i jak ją rozwiązać?
Umowę z praktykantem może zawrzeć osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadającą osobowości prawnej. Dokument podpisywany między stronami powinien obejmować:
- rodzaj pracy, który pomoże praktykantowi osiągnąć doświadczenie oraz pozyskać umiejętności praktyczne,
- okres odbywania praktyki,
- tygodniowy wymiar czasu pracy w ramach praktyki,
- wysokość wynagrodzenia – jeśli praktyka będzie odpłatna.
Zgodnie z ustawą o praktykach absolwenckich – u jednego przedsiębiorcy umowa może być zawarta na okres maksymalnie 3 miesięcy. Istnieje możliwość podpisania kilku umów, jednak ich łączny okres nie może przekroczyć wspomnianego 3-miesięcznego limitu.
Potrzebujesz wsparcia w zakresie kadrowo-płacowym? Skorzystaj z wiedzy i doświadczenia ekspertów Grant Thornton >>
Jeśli chodzi o rozwiązanie umowy o praktykę absolwencką, można to zrobić:
- na piśmie z zachowaniem 7 dniowego terminu wypowiedzenia – jeśli ma ona charakter odpłatny,
- na piśmie w każdym czasie – w przypadku nieodpłatnej praktyki.
Jakie wynagrodzenie dla praktykanta, składki ZUS, PIT?
Zgodnie z przepisami, praktyki absolwenckie mogą mieć charakter zarówno odpłatny, jak i nieodpłatny. Kwestie ewentualnego wynagrodzenia powinny znaleźć się w podpisywanej umowie pomiędzy przedsiębiorcą, a praktykantem.
Jeśli praktyka ma charakter odpłatny, wysokość miesięcznego wynagrodzenia nie może przekroczyć dwukrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia (w 2021 roku jest to nie więcej niż 5600 zł brutto).
Wynagrodzenie praktykanta jest zwolnione ze składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz FP i FGŚP. Praktykant będący studentem powinien zostać zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego przez swoją uczelnię, natomiast osoba bezrobotna zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy ma prawo do bezpłatnej opieki medycznej w ramach NFZ.
Osoby posiadające status praktykanta w wieku do 26 roku życia od stycznia 2021 r. mogą zostać zwolnione z odprowadzenia podatku, tzw. Ulga PIT – 0. Z kolei od następnego dnia po ukończeniu 26 lat absolwent zapłaci podatek od wynagrodzenia według 17% stawki, bez uwzględnienia kosztów uzyskania przychodu oraz kwoty zmniejszającej podatek. Podmiot przyjmujący na praktykę ma obowiązek wystawienia PIT- 11 oraz przekazania go odpowiedniemu urzędowi skarbowemu.
Kodeksowa ochrona stron umowy podczas praktyk absolwenckich
Ustawodawca, pomimo tego, że umowa o praktykę absolwencką nie jest umową o pracę, zobligował jedną ze stron umowy – przedsiębiorcę – do respektowania przepisów zawartych w Kodeksie pracy, takich jak:
- zachowanie nie więcej niż 8 godzin pracy na dobę i przeciętnie 40 godzin w pięciotygodniowym tygodniu pracy,
- zachowanie łącznego czasu pracy, który nie może przekroczyć przeciętnie 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym,
- zachowanie co najmniej 11 godzin odpoczynku dobowego oraz 35 godzin odpoczynku tygodniowego,
- zachowanie 15 minutowej przerwy w pracy, gdy czas pracy praktykanta wynosi co najmniej 6 godzin,
- zakaz odbywania praktyk absolwenckich w porze nocnej.
Podmiot przyjmujący na praktykę absolwencką, ma obowiązek zapewnić praktykantowi bezpieczne i higieniczne warunki pracy, w tym tak samo, jak w przypadku pracowników etatowych – powinien dostarczyć odpowiednie środki ochrony indywidualnej, jeśli wymaga tego rodzaj wykonywanej pracy.
Jest również zobligowany wystawić zaświadczenie dotyczące ukończenia praktyk, jeśli praktykant zwróci się do niego z takim wnioskiem. W treści zaświadczenia powinna znaleźć się informacja o rodzaju wykonywanej pracy i umiejętnościach nabytych w czasie odbywania praktyki.
UWAGA! Podmiot przyjmujący na praktykę NIE MA OBOWIĄZKU zatrudnienia absolwenta po zakończeniu umowy.
Powinnością praktykanta jest natomiast wykonywanie obowiązków z należytą starannością, zgodnie z zawartą umową – również, jeśli przewiduje ona zobowiązanie do zachowania tajemnicy informacji, dokumentów oraz korespondencji. Pozostaje również zobowiązany do zachowania w należytym stanie przedmiotów, które uzyskał w związku z praktyką.
