Prezydent podpisał ustawę nakazującą sądom przywracanie do pracy pracowników szczególnie chronionych do czasu prawomocnego zakończenia postępowania. Kiedy nowe przepisy wejdą w życie?
Ustawa o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw została podpisana przez Prezydenta 16 sierpnia br. Wprowadza istotne zmiany w zakresie zakończenia umowy o pracę z pracownikiem podlegającym szczególnej ochronie przed rozwiązaniem stosunku pracy za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia. Na mocy nowych przepisów sąd będzie musiał przywrócić do pracy taką osobę, gdy wystąpi ona z roszczeniem o przywrócenie do pracy lub zaskarży wypowiedzenie stosunku pracy jako bezskuteczne. W powyższych sytuacjach – bez względu na okoliczności – sąd na wniosek uprawnionego, na każdym etapie postępowania, będzie udzielał zabezpieczenia przez nakazanie pracodawcy dalszego zatrudnienia do czasu prawomocnego zakończenia postępowania.
Wystarczy uprawdopodobnienie istnienia roszczenia
Podstawą udzielenia zabezpieczenia w postaci nakazu dalszego zatrudnienia przez pracodawcę będzie jedynie uprawdopodobnienie istnienia roszczenia. Sąd może odmówić wydania takiego nakazu tylko w sytuacji, gdy bezzasadność roszczenia wydaje się oczywista. Modyfikacje wprowadzone w Kodeksie postępowania cywilnego nie dopuszczają również zmiany postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia.
Nie będzie już możliwości nieuwzględnienia przez sąd wniosku pracownika o przywrócenie do pracy na rzecz odszkodowania, jak to miało miejsce w latach ubiegłych. W wyroku z dnia 3 kwietnia 1997 roku I PKN 63/97 Sąd uznał przywrócenie do pracy za niemożliwe ze względu na poważny konflikt między pracownikiem a jego przełożonym. Natomiast w wyroku z 10.01.2003 I PK 144/02 ze względu na naganne zachowanie pracownika, jego powrót do pracy został oceniony przez sąd jako niewskazany. Przed nowelizacją przepisów brak środków finansowych na utrzymanie zatrudnienia i związana z tym likwidacja stanowisk pracy również mogła stanowić podstawę do wypłaty odszkodowania (Wyrok Sądu Najwyższego z 14.05.1999 r., I PKN 57/99).
Pracownik szczególnie chroniony, czyli?
Kodeks pracy określa grupy pracowników podlegających szczególnej ochronie – należą do nich między innymi pracownice w ciąży i w czasie urlopu macierzyńskiego, zatrudnieni przebywający na zwolnieniu lekarskim czy osoby, którym brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego. Innymi grupami pracowników chronionych są m.in. członkowie rad nadzorczych oraz rad pracowników, a także żołnierze powołani do czynnej służby wojskowej. To tylko niektóre przykłady. W Polsce występuje około 40 grup pracowników szczególnie chronionych.
Eksperci alarmują!
Nowe przepisy zapewniają ochronę pracownikom podlegającym szczególnej ochronie, ale nie uwzględniają okoliczności rozwiązania umowy o pracę, takich jak długotrwały konflikt między pracownikiem a pracodawcą czy jego relacje z zespołem współpracowników. Szczególna ochrona pracowników może utrudniać pracodawcy zakończenie współpracy z podwładnym, który dopuścił się ciężkiego naruszenia swoich obowiązków lub działał na szkodę przedsiębiorstwa. Przywrócenie do pracy pracownika, który otrzymał wypowiedzenie wskutek dopuszczania się rażących nadużyć może odbić się bardzo niekorzystnie na funkcjonowaniu firmy zmuszonej do jego dalszego zatrudniania.
Potrzebujesz wsparcia w zakresie kadrowo-płacowym? >> Skorzystaj z outsourcingu kadrowo-płacowego Grant Thornton <<
Justyna Śmigielska
Specjalista ds. księgowości z wieloletnim doświadczeniem także kadrowo-płacowym w obsłudze firm różnych branż i wielkości. Z Departamentem Outsourcingu Grant Thornton związana od 2022 roku.
