W obecnym stanie prawnym pracodawca może żądać informacji o niekaralności od osób ubiegających się o zatrudnienie tylko, gdy wymóg niekaralności wynika z odrębnych przepisów. Po wejściu w życie ustawy z dnia 27 czerwca 2018 roku podmioty gospodarcze działające w z sektorze finansowym będą mogły żądać od kandydatów do pracy oraz pracowników informacji, o wyroku skazującym za określone przestępstwa.
Zatrudnieni i współpracujący
Zmiana przepisów obejmuje nie tylko pracowników zatrudnionych na podstawie stosunku pracy, ale także na podstawie umowy o dzieło, umowy zlecenia, umowy o świadczenie usług, umowy agencyjnej lub innych umów o podobnym charakterze.
W przypadku osób zatrudnionych w rozumieniu Kodeksu Pracy oraz współpracujących w rozumieniu Kodeksu Cywilnego pracodawca/zleceniodawca będzie mógł żądać informacji o niekaralności nie częściej niż raz na 12 miesięcy. Osoba zatrudniona udziela informacji, w terminie 14 dni od dnia żądania, chyba że niedochowanie tego terminu nastąpiło bez jej winy, wtedy w terminie 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminowi.
Uprawnienie to będzie również przysługiwało w przypadku, przejścia na inne stanowisko wymagające zweryfikowania niekaralności. Możliwość sprawdzenia niekaralności pojawi się także w razie uzasadnionego podejrzenia, że dana osoba została skazana za przestępstwo w trakcie zatrudnienia/współpracy.
Zatrudnieni w sektorze finansowym
Podmiot sektora finansowego będzie mógł żądać informacji o niekaralności od osoby ubiegającej się o zatrudnienie albo zatrudnionej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na stanowiskach związanych z:
- zarządzaniem mieniem podmiotu lub osób trzecich,
- dostępem do informacji prawnie chronionych,
- podejmowaniem decyzji obarczonych wysokim ryzykiem utraty mienia podmiotu lub osób trzecich oraz wyrządzenia innej znacznej szkody temu podmiotowi lub osobom trzecim.
Informacja o niekaralności będzie miała formę oświadczenia. Pracodawca będzie mógł jednak żądać udokumentowania udzielonych informacji, przez przedłożenie informacji z Krajowego Rejestru Karnego. Koszty wydania zaświadczenia poniesie pracodawca.
Nieudzielenie przez osobę ubiegającą się o zatrudnienie informacji o niekaralności bądź brak jej udokumentowania, mogą stanowić przyczynę niezatrudnienia tej osoby lub niezawarcia innej umowy w rozumieniu Kodeksu Cywilnego.
Zmiany w przechowywaniu dokumentów pracowniczych od 2019 roku >> Przeczytaj!
O jakie przestępstwo może zapytać pracodawca
Ustawa przewiduje zamknięty katalog przestępstw, o które pracodawcy mogą pytać. Są to przestępstwa określone m.in. przepisami kodeksu karnego, takie jak przestępstwa przeciwko:
- mieniu,
- obrotowi gospodarczemu,
- ochronie informacji,
- wiarygodności dokumentów,
a także przeciwko:
- życiu i zdrowiu,
- bezpieczeństwu powszechnemu,
- wolności.
Są to również przestępstwa dotyczące prania brudnych pieniędzy, naruszenia tajemnicy przedsiębiorstwa czy też obowiązków w zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych i sporządzania sprawozdań finansowych, a także niezgłoszenia upadłości spółki.
Pracodawca/zleceniodawca nie może więc uzyskać informacji o ewentualnych innych skazaniach.
Powyższe dane wolno przechowywać przez okres nie dłuższy niż 5 lat.
Zmiana prawa weszła w życie 27 czerwca 2018 r. (Dz.U. poz. 1130).
