Pracodawca powinien udzielić pracownikowi urlopu wypoczynkowego w tym roku, w którym pracownik nabył do niego prawo. Termin ustala się albo w drodze planowania albo poprzez porozumienie pracodawcy z pracownikiem. Zgodnie z art. 291 § 1 k. p. roszczenia ze stosunku pracy ulegają przedawnieniu z upływem trzech lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.
Art. 152 § 1 k. p. Pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego, zwanego dalej „urlopem”.
Art. 163 § 1 k. p. Urlopy powinny być udzielane zgodnie z planem urlopów. Plan urlopów ustala pracodawca, biorąc pod uwagę wnioski pracowników i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy. Planem urlopów nie obejmuje się części urlopu udzielanego pracownikowi zgodnie z art. 1672.
Art. 168. k. p. Urlopu niewykorzystanego w terminie ustalonym zgodnie z art. 163 należy pracownikowi udzielić najpóźniej do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego; nie dotyczy to części urlopu udzielanego zgodnie z art. 1672.
Przedawnienie – urlop bieżący
Bieg przedawnienia roszczenia pracownika o urlop wypoczynkowy rozpoczyna się w ostatnim dniu roku kalendarzowego, w którym pracownik nabył do niego prawo. Z tym bowiem dniem roszczenie pracownika o udzielenie urlopu wypoczynkowego staje się wymagalne i od tego dnia należy liczyć trzyletni termin przedawnienia roszczenia o urlop. Na koniec 2018 r. przedawni się roszczenie o urlop wypoczynkowy za rok 2015.
Przedawnienie – urlop zaległy
Nie zawsze możliwe jest wykorzystanie urlopu we wcześniej ustalonym terminie, ani nawet w określonym roku. Taki niewykorzystany urlop nazywany jest zaległym. Należy wykorzystać go w kolejnym roku kalendarzowym. Pracodawca zobowiązany jest do udzielania urlopu zgodnie z chronologią – w pierwszej kolejności zaległego, a następnie aktualnego.
- Jeżeli urlop zaplanowany na ten rok zostanie przełożony na konkretnie wskazany termin (np. od 20 maja przyszłego roku), bieg przedawnienia przesuniętego urlopu rozpoczyna się z nadejściem terminu wyznaczonego (20 maja).
2. Jeżeli jednak zaplanowany urlop nie doszedł do skutku, a kolejny termin nie został konkretnie wyznaczony, bieg przedawnienia rozpoczyna się z ostatnim dniem trzeciego kwartału roku kalendarzowego, w którym miał zostać wykorzystany urlop przesunięty (a więc z dniem 30 września danego roku).
Przedawnienie – inne przypadki
Art. 163 § 3 k. p. Na wniosek pracownicy udziela się jej urlopu bezpośrednio po urlopie macierzyńskim; dotyczy to także pracownika-ojca wychowującego dziecko, który korzysta z urlopu macierzyńskiego.
Bieg przedawnienia roszczenia o urlop wypoczynkowy rozpocznie się z pierwszym dniem następującym po okresie urlopu macierzyńskiego.
Art. 205 § 3 k. p. Młodocianemu uczęszczającemu do szkoły należy udzielić urlopu w okresie ferii szkolnych. Młodocianemu, który nie nabył prawa do urlopu, o którym mowa w § 1 i 2, pracodawca może, na jego wniosek, udzielić zaliczkowo urlopu w okresie ferii szkolnych.
Bieg przedawnienia rozpocznie się dla młodocianego pracownika z pierwszym dniem rozpoczęcia ferii szkolnych.
Czy tworzenie planu urlopów jest obowiązkowe? -> Przeczytaj!
Przedawnienie ekwiwalentu za urlop
Roszczenie o ekwiwalent przedawnia się z u pływem 3 lat od dnia rozwiązania stosunku pracy, ponieważ roszczenie o ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy staje się wymagalne w dniu rozwiązania stosunku pracy.
Wymagalność roszczenia o ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop, w dacie rozwiązania stosunku pracy, dotyczy zarówno urlopu bieżącego, jak i zaległego (postanowienie Sądu Najwyższego z 5 grudnia 1996 r., sygn. akt I PKN 34/96, OSNAP 1997/13/237).
Co, jeżeli się przedawni?
Roszczenia przedawnionego nie można dochodzić, chyba że ten przeciwko komu roszczenie przysługuje (pracodawca), zrzecze się korzystania z przedawnienia, przy czym zrzeczenie dokonane przed upływem przedawnienia jest nieważne (art. 292 KP).
Ten przepis nie pozbawia pracodawcy prawa do udzielenia pracownikowi urlopu przedawnionego. Pozbawia jednak pracownika dochodzenia od pracodawcy udzielenia mu takiego urlopu lub dochodzenia tego na drodze sądowej.
Jeżeli powód pomimo upływu okresu przedawnienia złoży pozew z żądaniem obejmującym roszczenie przedawnione, liczyć się musi z oddaleniem powództwa. Aby skutek taki nastąpił, pozwany pracodawca podnieść musi zarzut przedawnienia.
Trzyletniego terminu przedawnienia nie wolno skracać ani wydłużać przez czynność prawną, nawet jeżeli byłoby to korzystne dla pracownika.
