Podatników czekają kolejne zmiany związane z odprowadzaniem składki zdrowotnej. Zapowiadana jest także likwidacja składki zdrowotnej od sprzedaży środków trwałych. Kiedy przepisy wejdą w życie? Czy dotyczą wszystkich przedsiębiorców?
Wprowadzenie w 2022 roku ustawy zwanej Polskim Ładem wzbudziło wiele kontrowersji, a nowy sposób obliczania składki zdrowotnej doprowadził do odczuwalnego zwiększenia wysokości zobowiązań przedsiębiorców wobec ZUS. Obecnie w rządzie trwają prace nad projektem zmian w składce zdrowotnej. Zgodnie z założeniami resortu finansów planowany termin wejścia w życie nowych przepisów to 1 stycznia 2025 roku. Co ma się zmienić? Ustawodawca zamierza zmodyfikować zasady obliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne, w zróżnicowany sposób – zależnie od wybranej formy opodatkowania. Szczegóły poniżej.
Brak składki zdrowotnej od zbycia środków trwałych
Zmianą dla wszystkich podatników PIT, niezależnie od formy opodatkowania, jest zlikwidowanie obowiązku odprowadzania składki zdrowotnej od dochodu osiągniętego w wyniku zbycia środków trwałych z dniem 1 stycznia 2025 roku, co zapowiedział 26 lipca br. podczas konferencji prasowej minister finansów Andrzej Domański. Obecnie działa to tak, że przedsiębiorca dokonujący sprzedaży środka trwałego, jak np. samochodu, osiąga dochód, który stanowi podstawę wymiaru składki zdrowotnej. W przypadku sprzedaży środka trwałego dochodem jest różnica między przychodem osiągniętym z jego zbycia, a wartością początkową wykazaną w ewidencji środków trwałych, która zostaje powiększona o sumę dokonanych odpisów amortyzacyjnych (ale uwaga – nie dotyczy to odpisów amortyzacyjnych zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów przed 1 stycznia 2022 roku). W wyniku odpłatnego zbycia składników majątku wykorzystywanych na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej, przedsiębiorca może ponieść stratę lub uzyskać dochód. Jeśli będzie to dochód, powiększy on dochód z podstawowej działalności podatnika, stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne. Strata z kolei odpowiednio spowoduje jego pomniejszenie, a w konsekwencji – obniżenie kwoty należnej składki zdrowotnej.
Co istotne, stratę lub dochód ze zbycia środka trwałego osiągną podatnicy rozliczający się na zasadach ogólnych czy podatku liniowym. Inaczej wygląda sytuacja osób, które wybrały ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Zgodnie z art. 12 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, w przypadku odpłatnego zbycia ruchomych składników majątku stawka ryczałtu wynosi 3% przychodu ze sprzedaży środka trwałego wykorzystywanego do celów działalności gospodarczej. Taka transakcja zwiększy roczny przychód „ryczałtowca”, a przekroczenie odpowiednio progów 60 000 zł i 300 000 zł spowodowałoby, przy obecnym stanie prawnym, zwiększenie wysokości miesięcznej składki zdrowotnej z kwoty 419,46 zł do wysokości odpowiednio 699,11 zł lub 1258,39 zł. Można na tej podstawie założyć, że grupą przedsiębiorców, dla których zmiany przepisów będą najbardziej korzystne finansowo, stałyby się osoby opodatkowane zryczałtowanym podatkiem dochodowym.
Istnieje też grupa przedsiębiorców, dla których wyłączenie sprzedaży środka trwałego z podstawy wymiaru składki zdrowotnej nie będzie wywoływało skutków podatkowych na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych, a tym samym nie wpłynie na wysokość miesięcznej składki na ubezpieczenie zdrowotne. Potwierdza to Pismo PB1/415-38/06 z 25 października 2006 r. wydane przez Pierwszy Urząd Skarbowy w Toruniu, które stanowi, że w przypadku sprzedaży środka trwałego przez podatnika opłacającego zryczałtowany podatek dochodowy w formie karty podatkowej, skutki podatkowe nie wystąpią.
Zmiany w składce zdrowotnej dla podatników na skali podatkowej oraz karcie podatkowej
Zakładane zmiany w wysokości opłacanej składki zdrowotnej przez przedsiębiorców będzie warunkowała, jak już wspomnieliśmy, wybrana przez przedsiębiorcę forma opodatkowania. Dla osób fizycznych, które wybrały jako formę opodatkowania skalę podatkową, składka zdrowotna będzie obliczana ryczałtowo i wyniesie 9% z kwoty 75% podstawy minimalnego wynagrodzenia, czyli ok. 310 zł miesięcznie. Dzięki temu nastąpi duże uproszczenie kalkulacji składki zdrowotnej, ponieważ jej wysokość będzie stała, niezależnie od osiągniętego dochodu, co będzie korzystne finansowo dla przedsiębiorców.
Analogicznie, jak przy skali podatkowej, składkę zdrowotną odprowadzą przedsiębiorcy rozliczający się w formie karty podatkowej.
Składka zdrowotna przy podatku liniowym
Podatnicy opodatkowani stawką 19%, czyli opodatkowani podatkiem liniowym, również będą opłacali zryczałtowaną składkę zdrowotną, ale jej podstawa będzie się różniła w zależności od wysokości osiągniętego dochodu.
W przypadku, gdy miesięczny dochód będzie niższy niż 2-krotność przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia, składka zdrowotna zostanie obliczona tak, jak w przypadku skali podatkowej. Po przekroczeniu wskazanego limitu podstawę do obliczenia wysokości miesięcznej składki zdrowotnej będzie stanowiła nadwyżka uzyskanych dochodów powyżej 2-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, a stawka wyniesie 4,9%, zamiast 9%.
Składka zdrowotna po zmianach dla podatników na ryczałcie
Wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne będzie zróżnicowana także dla przedsiębiorców prowadzących ewidencję przychodów, czyli ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. W tym przypadku podstawę do obliczenia składki zdrowotnej będzie stanowił przychód podatnika, i jeśli nie przekroczy on wysokości 4-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, wówczas składka wyniesie 9% od podstawy wynoszącej 75% minimalnego wynagrodzenia – analogicznie jak w przypadku skali podatkowej i pierwszego progu limitu określonego przy podatku liniowym. Po przekroczeniu wskazanego progu 4-krotności składka wyniesie 9% od 75% podstawy minimalnego wynagrodzenia oraz 3,5% od kwoty stanowiącej nadwyżkę przychodów ponad ustalony próg.
Czy konsensus polityczny w sprawie zmian w składce zdrowotnej jest możliwy i kiedy może nastąpić?
Prace nad zmianą przepisów związanych ze składką zdrowotną nadal trwają. Jak poinformował 9 sierpnia br. premier Donald Tusk w trakcie konferencji prasowej, ostateczny projekt zmian dla przedsiębiorców ma zostać przygotowany i przedstawiony przed 15 października br. „Zmiana w składce zdrowotnej ma przynieść ludziom satysfakcję, jakąś ulgę” – podkreślił premier. „Nie dopuszczę do tego, żeby to było jakieś takie targowisko politycznej próżności (…), że partie koalicji 15 października będą sobie wyrywały ten projekt” – podkreślił Tusk. Dodał również, że przekazał „twardą rekomendację” ministrowi finansów Andrzejowi Domańskiemu, by razem z przedstawicielami partii koalicyjnych jak najszybciej znaleźli wspólne rozwiązanie. „Myślę, że bardzo szybko przedstawimy realistyczny projekt, możliwie sprawiedliwy, który da satysfakcję ludziom. Ale też pamiętajmy, że za zdrowie trzeba płacić tak czy inaczej. Więc tutaj nie spodziewajmy się, że efektem końcowym pracy będzie decyzja, że de facto nie będziemy płacić, albo symbolicznie będziemy płacić za zdrowie” – dodał premier.
Potrzebujesz wsparcia w zakresie kadrowo-płacowym? >> Skorzystaj z outsourcingu kadrowo-płacowego Grant Thornton <<
źródła: PAP, KIS
Justyna Śmigielska
Specjalista ds. księgowości z wieloletnim doświadczeniem także kadrowo-płacowym w obsłudze firm różnych branż i wielkości. Z Departamentem Outsourcingu Grant Thornton związana od 2022 roku.
