Nowa ustawa o minimalnym wynagrodzeniu w UE – projekt w trakcie opiniowania

Jakie są najważniejsze założenia ustawy o minimalnym wynagrodzeniu w UE? Kiedy nowe regulacje wejdą w życie?

 

Obowiązująca ustawa z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę podlegała wielokrotnie zmianom. Konieczność wprowadzenia nowej ustawy związanej z tematem minimalnego wynagrodzenia wynika z obowiązku wdrożenia do polskiego systemu prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2041 z 19 października 2022 r. w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w Unii Europejskiej. Celem dyrektywy jest zmniejszenie nierówności płacowych oraz poprawa warunków pracy na terenie UE.

 

Jakie są kluczowe założenia ustawy o minimalnym wynagrodzeniu w UE?

Projekt nowej ustawy o minimalnym wynagrodzeniu określa zasady i tryb ustalania wysokości minimalnego wynagrodzenia oraz minimalnej stawki godzinowej, a także regulacje związane z zakresem sprawozdawczości oraz wskazuje Radę Dialogu Społecznego jako organ doradczy właściwy w sprawach związanych z minimalnym wynagrodzeniem.

Część zapisów projektu jest niezmienna w porównaniu do ustawy z 2002 roku. Zgodnie z jego treścią wysokość minimalnego wynagrodzenia będzie co roku przedmiotem negocjacji w ramach Rady Dialogu Społecznego (RDS). Jak wskazuje Art. 6, do 15 czerwca każdego roku RDS otrzyma od Rady Ministrów propozycję wysokości minimalnego wynagrodzenia na kolejny rok oraz dodatkowe informacje, takie jak m.in. dane dotyczące wskaźnika cen w poprzednim roku oraz jego prognozowanej wysokości na kolejny rok, informacje o poziomie życia różnych grup społecznych czy wydatkach gospodarstw domowych w poprzednim roku. Rada Dialogu Społecznego ma obowiązek w terminie 30 dni od otrzymania propozycji podstawy tzw. „najniższej krajowej” oraz wskazanych ustawą informacji, ustalić wysokość minimalnego wynagrodzenia oraz minimalnej stawki godzinowej.

 

Jakie będą zasady ustalania wysokości minimalnego wynagrodzenia w UE?

Projekt ustawy określa szczegółowe zasady ustalania wysokości minimalnego wynagrodzenia, wskazując, że stopień wzrostu jego wysokości w danym roku nie może być niższy w porównaniu do stopnia wzrostu prognozowanego wskaźnika cen.

Co najmniej raz na 4 lata konieczna będzie aktualizacja wysokości minimalnego wynagrodzenia, a do jej oceny będzie stosowana orientacyjna wartość referencyjna ustalona na poziomie 55% prognozowanej wysokości przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, przyjętej do opracowania projektu ustawy budżetowej (Art. 9).

 

Dodatkowe obowiązki dla GUS

Implementacja wspomnianej dyrektywy spowoduje także powstanie obowiązku po stronie sprawozdawczości. Co dwa lata, do 1 października roku sprawozdawczego, Prezes Głównego Urzędu Statystycznego będzie przekazywał sprawozdanie zawierające wymagane dane statystyczne. Przekazanie danych będzie się odbywało w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw pracy, a będą one dotyczyły między innymi, oprócz wysokości minimalnego wynagrodzenia, odsetek pracowników uzyskujących przychody na poziomie tzw. „najniższej krajowej”, a także opis i powody wprowadzenia istniejących zróżnicowanych stawek i odliczeń w podziale wg takich kryteriów, jak płeć, wiek, niepełnosprawność oraz wielkość przedsiębiorstwa i sektora.

 

Kiedy przepisy o minimalnym wynagrodzeniu w UE wejdą w życie?

Pierwsza aktualizacja wysokości minimalnego wynagrodzenia, o której mowa w projekcie, ma zostać dokonana przy ustalaniu jego podstawy na rok 2028. Natomiast pierwsze sprawozdanie powinno zostać przedstawione Komisji Europejskiej już w 2025 roku i będzie obejmowało lata 2021-2023.

 

Rozporządzenie dotyczące wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej w 2025 roku ma pozostać w mocy do 31.12.2025 roku. Projekt wspomnianego rozporządzenia został opublikowany 13 września br. Zgodnie z jego zapisami wysokość minimalnego wynagrodzenia w 2025 roku ma wynosić 4666 zł brutto, a minimalnej stawki godzinowej 30.50 zł brutto (pisaliśmy o tym >> TUTAJ <<).

 

Nowa ustawa ma wejść w życie 15 listopada 2024 roku, ale część zapisów będzie obowiązywała dopiero od 1 stycznia 2026 roku. Dotyczy to art. 2 pkt 25), wskazującego definicję wynagrodzenia zasadniczego, a także art. 15 i 16, związanych ze sposobem ustalania wynagrodzenia pracownika w zależności od wymiaru czasu pracy. Tym samym utracą moc przepisy ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, z wyjątkiem art. 1 pkt 10 i 11, art. 6, art. 7 oraz art. 8, które stracą moc z dniem 1 stycznia 2026 r.

 

Potrzebujesz wsparcia w zakresie kadrowo-płacowym? >> Skorzystaj z outsourcingu kadrowo-płacowego Grant Thornton <<

 

Źródła:

projekt https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12388700/13077164/13077165/dokument680165.pdf

ustawa z 2022 https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20022001679/U/D20021679Lj.pdf

https://www.gov.pl/web/rodzina/projekt-ustawy-o-minimalnym-wynagrodzeniu-za-prace

https://www.prawo.pl/kadry/projekt-ustawy-o-wynagrodzeniu-minimalnym-za-prace,528717.html