Trwają pracę nad zapewnieniem równego wsparcia kobietom, które doświadczyły poronień

Stan obecny: “prawo płci” determinuje prawa kobiet po poronieniu

Obecnie sytuacja kobiet po utracie ciąży uzależniona jest od tzw. “prawa płci”. Oznacza to, że możliwość uzyskania wsparcia od państwa zależy od ustalenia płci utraconego dziecka. Jeśli jest to możliwe, kobieta zyskuje prawo do rejestracji dziecka w Urzędzie Stanu Cywilnego, ubiegania się o zasiłek pogrzebowy oraz skorzystania ze skróconego urlopu macierzyńskiego, który może trwać maksymalnie 56 dni (8 tygodni).

Taki kształt przepisów dyskwalifikuje wiele kobiet, dla których ustalenie płci dziecka jest utrudnione lub wręcz niemożliwe. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy poronienie nastąpiło na wczesnym etapie ciąży. Wówczas określenie płci wymaga przeprowadzenia specjalistycznych badań genetycznych, których zlecenie i finansowanie spoczywa wyłącznie na rodzicach.

Niemożność ustalenia płci dziecka pociąga za sobą szeroko zakrojone konsekwencje. Kobieta traci prawo do wszystkich świadczeń, w tym do skróconego urlopu macierzyńskiego. W efekcie jedyną opcją jest skorzystanie ze zwolnienia lekarskiego, które jest płatne w mniejszym zakresie (80% wynagrodzenia) niż urlop macierzyński (100%). To z kolei może skłaniać do zbyt wczesnego powrotu do pracy, co negatywnie wpływa na zdrowie i proces regeneracji.

Czas na zmiany: prace Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej

W odpowiedzi na nierówne traktowanie kobiet po poronieniach Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej powołało zespół ekspertów, który pracuje nad nowelizacją przepisów. Choć prace są na wczesnym etapie, pierwszą wypracowaną propozycją jest zniesienie obowiązku ustalania płci dziecka. Wówczas, do uzyskania należytego wsparcia miałoby wystarczyć przedłożenie stosownego zaświadczenia lekarskiego.

Polska na tle Europy: Rozwiązania dedykowane kobietom po stracie ciąży w innych krajach

Podczas gdy zespół legislacyjny pracuje nad zmianami, warto przyjrzeć się rozwiązaniom funkcjonującym w innych krajach europejskich.

• Niemcy – długość płatnego urlopu macierzyńskiego przysługującego kobiecie po poronieniu uzależniona jest tygodnia ciąży, w którym doszło do poronienia.
• Francja – kobieta, która poroniła przed końcem 22. tygodnia ciąży, ma prawo do płatnego zwolnienia lekarskiego, przy czym nie obowiązuje standardowy w tym kraju 3-dniowy okres wyczekiwania. Dodatkowo taka pracownica jest objęta ochroną przed zwolnieniem.
• Wielka Brytania – kobietom przysługuje zwolnienie chorobowe, które musi zawierać adnotację wskazującą na przyczynę jego wystawienia. Co więcej, pracodawcy są zachęcani do wdrażania polityk wsparcia dla pracowników po stracie dziecka, co pozwala na bardziej indywidualne podejście do ich sytuacji.

Dane i statystyki dotyczące skali problemu jednoznacznie wskazują na konieczność wprowadzenia zmian w prawie, które zapewnią równe traktowanie kobiet po poronieniu. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej zadeklarowało, że w ciągu kilku najbliższych miesięcy pierwsze rozwiązania legislacyjne powinny zostać przyjęte oraz wprowadzone w życie. Warto uważnie śledzić prace zespołu, które mogą przynieść istotne zmiany i pozytywnie wpłynąć na sytuację wielu kobiet.