Zmiany w zakresie ustalania stażu pracy

W 2024 roku Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zapowiadało zmiany w zakresie dotychczasowego liczenia stażu pracy. Według nadal obowiązujących przepisów do wspomnianego stażu wliczają się lata przepracowane na podstawie umowy o pracę. Oznacza to, że lata przepracowane w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej i/lub na podstawie umowy zlecenia nie liczą się do stażu pracy. W efekcie, osoby niepracujące na tzw. etacie nie nabywają praw do szeregu świadczeń, m.in.: w zakresie puli przysługujących dni urlopu wypoczynkowego, dodatków stażowych, nagród jubileuszowych, praw do świadczeń przedemerytalnych i wysokości otrzymywanej emerytury.

Propozycje zmian

Wydaje się, że dysproporcje pomiędzy uzależnieniem liczenia stażu pracy od formy zatrudnienia w najbliższej przyszłości mogą ulec zmianie. A to za sprawą projektu nowelizacji Kodeksu pracy, który decyzją Stałego Komitetu Rady Ministrów został przyjęty 22 maja. Zgodnie z zawartymi w nim propozycjami do stażu pracy mają się wliczać okresy:

• • prowadzenia przez osobę fizyczną pozarolniczej działalności oraz okresy pozostawania osobą współpracującą z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność,
• • wykonywania umowy zlecenia lub o świadczenie usług,
• • wykonywania umowy agencyjnej,
• • pozostawania osobą współpracującą z ww. osobami,
• • pozostawania członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej i spółdzielni kółek rolniczych,
• • wykonywania za granicą innej niż zatrudnienie działalności zarobkowej,
• • zawieszenia działalności gospodarczej przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, za który zostały opłacone składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Wszystkie wskazane okresy pracy będą wymagały formalnego potwierdzenia. W odniesieniu do okresów podlegających zgłoszeniu do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) to właśnie ten organ będzie właściwy do wydania stosownych zaświadczeń. Z kolei, w pozostałych przypadkach będzie odbywało się potwierdzane na zasadach ogólnych reguł dowodowych.

Nie można pominąć faktu, że wspomniana zmiana nie objęła swym zasięgiem umów o dzieło. Tym samym, nadal czas przepracowany w oparciu o tego typu umowę nie będzie wliczał się do stażu pracy.

Zapowiedzi innych, dużych zmian w Kodeksie pracy

Warto zwrócić uwagę, że to kolejna zapowiedź dużych zmian w obrębie Kodeksu pracy. Blisko rok temu Ministerstwo zapowiadało zwiększenie uprawnień kontrolnych Państwowej Inspekcji Pracy (PIP) w zakresie weryfikowania słuszności i ewentualnego przekształcania umów o współpracę (B2B) w umowy o pracę. Właśnie w tym kontekście zapowiadano walkę z tzw. fikcyjnym samozatrudnieniem, o co niejednokrotnie podejrzewane są osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą i współpracujące tylko z jedną firmą. Z kolei, niespełna miesiąc temu, przedstawiciele Ministerstwa ogłosili zaawansowany etap przygotowań do opracowania programu pilotażowego testującego różne warianty mające na celu skrócenie czasu pracy. Wszystkie te postulowane zmiany zasługują na dogłębną analizę. Ich stopniowe wdrażanie z pewnością będzie miało daleko idące konsekwencje dla rynku pracy oraz funkcjonujących na nim pracowników i pracodawców