Legislacyjna bomba wisi w powietrzu? Czy urzędnicy ZUS-u zapytają sąsiada pana Kowalskiego o to, czy pracował w ogródku podczas zwolnienia chorobowego? Czy prawnik związany tajemnicą zawodową będzie zmuszony do wyjawienia informacji o pani Nowak?
Nowelizacja ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw z dnia 21 stycznia 2021, która została opublikowana 1 lutego br. na stronie Rządowego Centrum Legislacji zawiera propozycje całego szeregu ważnych zmian. Pośród nich jednym z najbardziej kontrowersyjnych zapisów jest regulacja, która w praktyce umożliwi urzędnikom ZUS-u zbieranie informacji np. od naszych sąsiadów, w celu wydania decyzji o przyznaniu lub nie określonego zasiłku, np. chorobowego. Jak jest obecnie, a jak ma być po przyjęciu przepisów?
Aktualne uprawnienia ZUS
Obecnie ZUS, na podstawie zgromadzonych danych, ustala prawo do przyznania zasiłków, ich wysokości, podstawy wymiaru oraz wypłaty. Przetwarza i aktualizuje dane na kontach ubezpieczonych i płatników oraz dane świadczeniobiorców na podstawie art. 6 ust. 1 lit. c RODO.
Zgodnie z aktualnymi przepisami, ZUS ma prawo do przetwarzania danych i informacji niezbędnych do ustalenia prawa do zasiłków, jednak nie jest doprecyzowane od kogo pracownicy Zakładu mogą pozyskiwać wspomniane informacje.
Potrzebujesz wsparcia w zakresie kadrowo-płacowym? Skorzystaj z wiedzy i doświadczenia ekspertów Grant Thornton >>
Propozycja MRiPS poszerza uprawnienia ZUS
W projekcie nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej zaproponowało nowelizację przepisów, dodając katalog podmiotów, do których ZUS będzie mógł się zgłosić po informacje o zasiłkach. Proponowane podmioty, od których ZUS będzie mógł otrzymywać informacje, to:
- ubezpieczeni,
- płatnicy składek,
- organizacje społeczne,
- inne podmioty i osoby, które są w posiadaniu takich informacji.
UWAGA! W projekcie bardzo ważny jest zapis, wg którego podmioty i osoby, do których zwróci się ZUS, będą zobowiązane do udostępnienia tych informacji:
„Zakład Ubezpieczeń Społecznych może pozyskiwać dane i informacje, o których mowa w ust. 1, od ubezpieczonych, płatników składek, organizacji społecznych oraz innych podmiotów i osób, które są w posiadaniu tych danych i informacji, a wymienione osoby i podmioty są obowiązane je udostępnić na wniosek Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.”
Oko Wielkiego Brata?
Na razie to jedynie projekt, ale jeżeli nowelizacja zostanie uchwalona w takim kształcie, będzie to oznaczało, że ZUS zyska szerokie i niemal nieograniczone możliwości zbierania informacji o osobie ubiegającej się o zasiłek. Czy to oznacza np. koniec tajemnicy zawodowej, jak ostrzegają niektórzy eksperci?
Ministerstwo przekonuje, że powyższy zapis ma usprawnić przekazywanie informacji i szybszą wypłatę zasiłków, jednak wielu specjalistów niepokoi się, że ZUS może pozyskiwać informacje np. od rodziny czy sąsiadów, co jest uważane za zbytnią ingerencję w prywatne życie obywateli.
