Zatrudnienie niepełnosprawnego pracownika, jako ustawowo uprzywilejowanego, wiąże się z określonymi obowiązkami po stronnie pracodawcy. Z czym należy się liczyć?
Pandemia Covid-19 w dużym stopniu przyczyniła się między innymi do zmian na rynku pracy. Dzięki ofertom zdalnej pracy osoby z niepełnosprawnościami mają większe szanse na zatrudnienie. Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych z dnia 27 sierpnia 1997 r. (Dz. U. z 2011r. Nr 127, poz. 721) określa status osoby niepełnosprawnej. Co dokładnie mówi?
Co to znaczy niepełnosprawny pracownik?
Zgodnie z ww. aktem prawnym niepełnosprawność to trwała lub okresowa niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodująca niezdolność do pracy. Natomiast osoba niepełnosprawna to osoba której stan fizyczny, psychiczny czy umysłowy trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza lub uniemożliwia wypełnianie ról społecznych, a w szczególności ogranicza zdolność wykonywania pracy zawodowej i zarobkowej.
W świetle aktualnego prawodawstwa pracownika legitymującego się orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności dotyczą regulacje przyjęte wspomnianą wyżej ustawą oraz przepisy Kodeksu pracy.
Różne stopnie niepełnosprawności pracownika
Dokument potwierdzający, że dana osoba jest niepełnosprawna to orzeczenie o niepełnosprawności, które wydaje się dla konkretnego człowieka. W Polsce istnieją trzy stopnie niepełnosprawności -to od nich zależy posiadanie różnych uprawnień przez niepełnosprawnego pracownika.
Orzeczenie lekkiego stopnia niepełnosprawności oznacza, że etatowiec:
- nie może pracować więcej niż 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo,
- nie może być zatrudniony w godzinach nocnych i w godzinach nadliczbowych,
- ma prawo do 15 minutowej dodatkowej przerwy w pracy na wypoczynek czy też gimnastykę usprawniającą ( przerwa wlicza się do czasu pracy).
Orzeczenie umiarkowanego oraz znacznego stopnia niepełnosprawności oznacza, że etatowiec:
- nie może pracować więcej niż 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo,
- nie może być zatrudniony w godzinach nocnych i w godzinach nadliczbowych,
- ma prawo do 15 minutowej dodatkowej przerwy w pracy na wypoczynek czy też gimnastykę usprawniającą (przerwa wlicza się do czasu pracy),
- ma prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym,
- ma prawo do czasu wolnego od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia w wymiarze do 21 dni roboczych w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym lub w celu wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających, jedynie gdy te czynności nie mogą być wykonane poza godzinami pracy.
Powyższe zasady nie odnoszą się do osób zatrudnionych przy pilnowaniu, jak również gdy na wniosek osoby zatrudnionej, lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników (lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą) wyrazi na to zgodę.
Potrzebujesz wsparcia w zakresie rozliczania spraw kadrowo-płacowych pracowników z niepełnosprawnościami?
Skorzystaj z outsourcingu kadrowo-płacowego Grant Thornton >>
O czym warto pamiętać zatrudniając niepełnosprawnego pracownika?
Zastosowanie skróconych norm czasu pracy w stosunku do osób z niepełnosprawnościami nie powoduje obniżenia wysokości wynagrodzenia wypłacanego w stałej miesięcznej wysokości.
Należy zwrócić uwagę na fakt, że niepełnosprawny pracownik może, ale nie musi, przedstawiać orzeczenia o niepełnosprawności swojemu pracodawcy. Gdy w którymś momencie stwierdzi, że chce korzystać z uprawnień przysługujących niepełnosprawnym etatowcom, wówczas musi poinformować o tym swój zakład pracy. Wtedy też, od dnia przedstawienia pracodawcy orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność, pracownik nabywa dodatkowe przywileje związane ze swoją niepełnosprawnością.
Etatowiec, który wskutek wypadku w pracy czy wskutek choroby zawodowej, stracił zdolność do pracy na aktualnym stanowisku, ma prawo do tego, aby pracodawca przygotował dla niego odpowiednie miejsce pracy z podstawowym socjalnym zapleczem – nie później, niż w okresie trzech miesięcy od daty zgłoszenia przez niepełnosprawnego pracownika gotowości przystąpienia do pracy.