Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych w 2017 r

Od 2017 roku weszły zmiany w zakresie tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Dla wielu przedsiębiorców zniknął  obowiązek organizacji takiego funduszu w ramach swojej działalności gospodarczej. W  2017 roku zobowiązani do tworzenia ZFŚS są  pracodawcy, którzy na dzień 1 stycznia danego roku kalendarzowego  zatrudniają w swoim przedsiębiorstwie co najmniej 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty.

Czym jest ZFŚS?

Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych, w skrócie ZFŚS jest funduszem specjalnym, który wspomaga pośrednio pracowników. Środki zgromadzone w ramach ZFŚS mogą być wykorzystywane przykładowo na:

• dofinansowanie wypoczynku pracownika lub jego dzieci,
• zapomogę dla pracownika dotkniętego poważnym zdarzeniem losowym, chorującego na przewlekłe choroby, opiekującego się niepełnosprawnymi dziećmi, posiadającego wielodzietne rodziny lub samotnie wychowującego dzieci,
• dofinansowanie świadczeń o charakterze sportowo-rekreacyjnym lub kulturalno-oświatowym,
• organizowanie paczek żywnościowych dla dzieci lub z okazji świąt,
• od niedawna pieniądze z funduszu socjalnego można przeznaczyć również na dofinansowanie lub tworzenie przyzakładowych żłobków i przedszkoli.

Środków z funduszu socjalnego nie powinno wykorzystywać się na:

• finansowanie stołówki firmowej,
• wynagrodzenie pracowników obsługujących fundusz,
• zakup środków trwałych,
• zapewnienie prywatnej opieki medycznej czy szczepień profilaktycznych,
• finansowanie dojazdów do pracy,
• imprezy integracyjne, święta i inne okoliczności,
• nagrody lub kwiaty okolicznościowe,
• edukację pracowników (bez względu na formę),
• premie i nagrody.

Kto musi tworzyć fundusz?

Obowiązek tworzenia w przedsiębiorstwie ZFŚS  do 31 grudnia 2016 posiadali pracodawcy, którzy zatrudniali  co najmniej 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, a stan pracowników brany przy tym pod uwagę ustala się na 1 stycznia danego roku.

Od 1 stycznia  2017 roku przepis ten uległ  zmianie i funduszu nie będą tworzyli pracodawcy zatrudniający mniej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty. Nie będzie takiego obowiązku, ale prawo nie będzie również zabraniało pracodawcom utworzyć taki fundusz w trybie fakultatywnym.

Niektórzy pracodawcy bez względu na stan zatrudnienia muszą obowiązkowo zakładać Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych. Zalicza się do nich osoby, które prowadzą działalność w formie jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych.

Jeśli w przedsiębiorstwie zatrudniającym od 20 do 50 pracowników działa zakładowa organizacja związkowa, będzie można wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o utworzenie ZFŚS.

W wyniku nowelizacji przepisów podniesiono wysokość odpisów na ZFŚS w 2017 r. Podstawą odpisów będzie przeciętne wynagrodzenie miesięczne z II półrocza 2012 r., a nie, jak dotychczas, przeciętne wynagrodzenie z II półrocza 2010 r. Oznacza to wzrost wysokości podstawowego rocznego odpisu o 91,73 zł.

Wysokość odpisów na ZFŚS w 2017 r.

OBOWIĄZKOWE

• na jednego zatrudnionego w normalnych warunkach (37,5%) – 1185,66 zł
• na jednego zatrudnionego wykonującego pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach pomostowych (50%) – 1580,89 zł
• na jednego młodocianego: ◾w pierwszym roku nauki (5%) – 158,09 zł
• w drugim roku nauki (6%) – 189,71 zł
• w trzecim roku nauki (7%) – 221,32 zł

DOBROWOLNE

• na jednego zatrudnionego z umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności (6,25%) 197,61 zł na emeryta lub rencistę – byłego pracownika (6,25%) – 197,61 zł
• na każdą zatrudnioną osobę w przypadku utworzenia przez pracodawcę zakładowego  żłobka lub klubu dziecięcego i przeznaczenia na ten cel 7,5% odpisu podstawowego – 237,13 zł

Kto może skorzystać  z ZFŚS?

W pewnej części to ustawa określa, kto ma prawo do korzystania z zakładowej pomocy socjalnej. Pracodawca zobowiązany jest do rozdysponowania środków pomiędzy pracowników, uzależniając wysokość i rodzaj pomocy od sytuacji materialnej, rodzinnej, życiowej i zdrowotnej pracownika. W związku z tym niedopuszczalne jest wypłacanie funduszy wszystkim pracownikom w równej wysokości. Zabronione jest również uzależnianie wypłacanych środków od rodzaju umowy, wymiar etatu, stażu pracy, oceny jakości pracy. Szczegółowe regulacje, dotyczące dysponowania środkami funduszu socjalnego, powinny być określony w wewnętrznym regulaminie Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych.

Osobami, które mogą starać się o przyznanie prawa do korzystania z ZFŚS, są:

• pracownicy zatrudnieni w każdym wymiarze etatu oraz członkowie ich rodzin,
• pracownicy przebywający na urlopie wychowawczym,
• emeryci i renciści – również byli pracownicy i ich rodziny,
• członkowie rodzin po zmarłych pracownikach i byłych pracownikach, jeżeli pozostawali na ich utrzymaniu,
• osoby, którym zakład przyznał prawo do korzystania ze świadczeń funduszu, np. pracownicy, którzy w danej chwili przebywają na urlopach bezpłatnych,
• pracownicy młodociani, z którymi zakład zawarł umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego,
• pracownicy, z którymi pracodawca zawarł umowę o wykonywanie pracy nakładczej, tzw. chałupnicy.

Jak korzystać z funduszu?

W celu skorzystania z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych należy złożyć wniosek do odpowiedniej komórki w zakładzie pracy. Konkretne kroki, jakie należy podjąć, dokumenty i wnioski, jakie należy złożyć, powinny być określone w wewnętrznym regulaminie zakładowego funduszu. Tam też powinien być opisany proces przyznawania funduszy, czas rozpatrywania wniosku, wymagania, jakie należy spełniać, oraz wszelkie inne istotne informacje.

Anna Gołębiewska
Menedżer
Grant Thornton