Sąd Okręgowy w Bydgoszczy przyznaje rację ubezpieczonej, która wykonywała prace w ramach umowy zlecenia pobierając zasiłek opiekuńczy na chore dziecko.
Do redakcji Dziennika Gazety Prawnej napisała kobieta z prośbą o wsparcie merytoryczne dotyczące ewentualnej możliwości pracy podczas pozostawania na zasiłku opiekuńczym. Kobieta ta była zatrudniona u dwóch różnych płatników – u jednego na umowę o pracę, a u drugiego na umowę zlecenie (w jej ramach wykonywała „drobne czynności”). Będąc na zwolnieniu lekarskim na chore dziecko otrzymała zasiłek opiekuńczy, którego zasadność podważył ZUS. Zakład stwierdził, że kobieta nie ma prawa do zasiłku, gdyż wykonywała pracę zarobkową. Zatrudniona argumentowała, że prace dotyczące umowy zlecenia wykonywała wyłącznie wieczorem, gdy dziecko było pod opieką jej męża. Podała również, że otrzymała za tę pracę zaledwie kilkaset złotych wynagrodzenia.
W jakich okolicznościach przysługuje zasiłek opiekuńczy?
Autorka DGP przypomniała, że „zgodnie z art. 32 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej: ustawa zasiłkowa) zasiłek opiekuńczy przysługuje ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki m.in. nad chorym dzieckiem w wieku do ukończenia 14 lat. Taki zasiłek nie przysługuje, jeżeli poza ubezpieczonym są inni członkowie rodziny pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym, mogący zapewnić opiekę dziecku lub choremu członkowi rodziny. Nie dotyczy to jednak opieki sprawowanej nad chorym dzieckiem w wieku do dwóch lat.
Co ważne, zgodnie z art. 35 ust. 2 ustawy zasiłkowej do zasiłku opiekuńczego stosuje się odpowiednio m.in. art. 17 tej ustawy. Zgodnie z tym artykułem ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia. Przepisy nie precyzują, co oznacza ‘praca zarobkowa’ w rozumieniu tego przepisu.”
Kiedy praca na zasiłku opiekuńczym jest możliwa według sądu?
Wyżej opisane sytuacje należy każdorazowo rozpatrywać indywidualnie, z uwzględnieniem wszystkich faktów i okoliczności. W tej konkretnej sytuacji Sąd Okręgowy w Bydgoszczy w sprawie o sygn. akt VI Ua 22/24 oddalił apelację uzasadniając, że „ubezpieczona zgodnie z umową zlecenia była zobowiązana wykonać czynności osobiście w określonym terminie i nie mogła ich zlecić innej osobie. Czynności były wykonywane poza normalnymi godzinami pracy u płatnika składek i niejako w czasie wolnym odwołującej się. Otrzymane wynagrodzenie w żaden sposób nie mogło rekompensować zarobku utraconego w wyniku opieki. Zdaniem sądu trudno uznać czynności podejmowane sporadycznie przez ubezpieczoną w jej czasie wolnym, po godzinach jej zwykłej pracy, za pracę zarobkową. Zlecone czynności trwały krótko i były sporadyczne. Dziecko w tym czasie miało zapewnioną opiekę innej osoby dorosłej.”
Potrzebujesz wsparcia w zakresie kadrowo-płacowym? >> Skorzystaj z outsourcingu kadrowo-płacowego Grant Thornton <<
Podstawa prawna
Art. 17 i art. 32‒35 i ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tj. Dz.U. z 2023 r. poz. 2780)