Specustawa powodziowa podpisana przez Prezydenta!

Jakie dokładnie wsparcie dla poszkodowanych powodzian przewidują najnowsze przepisy specustawy?

 

W związku z niszczycielskimi powodziami, które w minionym miesiącu dotknęły południową Polskę, w trybie pilnym zostały opracowane i uchwalone przepisy, wprowadzające szereg narzędzi mających ułatwić powodzianom powrót do normalnego życia. 4 października br. Prezydent RP podpisał wspomniany pakiet regulacji – tzw. specustawę powodziową. W Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej trwają obecnie prace nad rozporządzeniem, które umożliwi szybkie wdrożenie pomocy przewidzianej w tejże ustawie.

 

20 dni pełnopłatnego zwolnienia dla pracowników dotkniętych powodzią

Jednym z kluczowych elementów specustawy jest wprowadzenie dodatkowych dni usprawiedliwionego zwolnienia od pracy – płatnego w 100% – dla tych pracowników, których domy zostały zalane i którzy muszą mierzyć się z usuwaniem skutków żywiołu. Przewidziane zwolnienie, na mocy nowych przepisów, obejmuje okres 20 dni, a nie 10 (jak zakłada ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi z 24 kwietnia 2024 r. – Dz. U. z 2024 r. poz. 654). Koszt tych zwolnień ma być częściowo pokrywany z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, w celu odciążenia pracodawców.

 

Zmiany w zakresie urlopów i prawo do połowy wymiaru etatu

Specustawa przewiduje również inne formy wsparcia dla pracowników, w tym możliwość korzystania z urlopu na żądanie w podwójnym wymiarze oraz wykorzystanie urlopu w wymiarze godzinowym. Takie elastyczne podejście ma na celu ułatwienie pogodzenia obowiązków zawodowych z koniecznością usuwania skutków powodzi.

Dodatkowo pracownicy, którzy nie mogą wrócić do pracy w pełnym wymiarze godzin, zyskają prawo do wystąpienia o zmniejszenie etatu do połowy. Pracodawcy, z pewnymi wyjątkami, nie będą mogli odmówić takiej zmiany. Procedura związana z wprowadzeniem zmniejszonego czasu pracy została uproszczona, aby maksymalnie skrócić czas oczekiwania na decyzję – nie będzie mogła trwać dłużej, niż dwa dni.

 

Ochrona praw pracowniczych

Pracownicy, którzy mimo trudnych warunków spowodowanych powodzią zdecydują się na kontynuowanie pracy, zyskają dodatkowe gwarancje. Zgodnie z nowymi przepisami, nie będą oni zobowiązani do wyjazdów służbowych, ani pracy w godzinach nadliczbowych. Celem tych regulacji jest umożliwienie pracownikom pozostania blisko domów i rodzin w trudnym okresie.

Ustawa upraszcza również procedury związane z badaniami okresowymi oraz zasadami BHP, które mogą być trudniejsze do spełnienia w sytuacji klęski żywiołowej. Dodatkowo, osoby zwolnione z pracy podczas powodzi dostaną więcej czasu na odwołanie się do sądu pracy – bieg terminów rozpocznie się po dwóch tygodniach od zakończenia okresu określonego w rozporządzeniu powodziowym, a biegnące już terminy zostaną zawieszone.

 

Wsparcie dla pracodawców

Pracodawcy prowadzący działalność na terenach dotkniętych powodzią również mogą liczyć na pomoc. Przedsiębiorcy, którzy mimo zniszczeń utrzymali zatrudnienie, będą mieli prawo do ubiegania się o zwrot kosztów utrzymania miejsc pracy. Wnioski w tej sprawie będzie można składać do urzędów pracy, a okres, za który będą zwracane koszty ma obejmować maksymalnie 12 miesięcy.

Jeżeli w wyniku powodzi przedsiębiorca nie opłaci składek w terminie, nie będzie zobowiązany do uiszczania kar ani odsetek. Dodatkowo, w przypadku zniszczenia miejsca pracy, pracodawcy będą mogli ubiegać się o umorzenie wcześniej przyznanych refundacji na wyposażenie stanowisk pracy. Termin składania wniosków w tej sprawie upływa 31 grudnia 2024 roku.

 

Dodatkowe wsparcie dla rodziców i osób z niepełnosprawnościami

Nowe przepisy obejmują także pomoc dla rodziców, których dzieci (również dorosłe, niepełnosprawne) uczęszczały do placówek zniszczonych przez powódź. Rodzice lub opiekunowie będą mogli skorzystać z dodatkowego zwolnienia od pracy na czas zamknięcia żłobka, szkoły czy innej placówki wychowawczej, otrzymując w tym okresie 80% wynagrodzenia.

Ponadto dla dzieci z terenów powodzi, uczących się w trybie dziennym, będzie może ubiegać się o jednorazowy zasiłek losowy (tzw. edukacyjny) w wysokości 1000 zł, niezależnie od dochodów rodziny.

Z kolei Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) będzie udzielał pomocy na utrzymanie miejsc pracy dla osób z niepełnosprawnościami oraz odbudowę infrastruktury przystosowanej do ich potrzeb. Przewidziano także wsparcie finansowe na zakup sprzętu niezbędnego do funkcjonowania osób z niepełnosprawnościami.

 

 

Potrzebujesz wsparcia w zakresie kadrowo-płacowym? >> Skorzystaj z outsourcingu kadrowo-płacowego Grant Thornton <<

 

oprac. HZK za MRPiPS