Wkrótce pracownicy będą mogli wnioskować o korzystniejsze warunki zatrudnienia

Pracownicy wkrótce zyskają prawo do wnioskowania o bardziej przewidywalne i bezpieczniejsze warunki zatrudnienia. Czy coś się w praktyce rzeczywiście zmieni?

Oczekiwana nowelizacja Kodeksu pracy, związana z obowiązkiem wdrożenia do krajowego porządku prawnego regulacji wynikających z dyrektywy o przejrzystych i przewidywalnych warunkach pracy w Unii Europejskiej (nr 2019/1152), miała nastąpić w Polsce 1 sierpnia. Choć ścieżka legislacyjna nadal nie jest zakończona, wiadomo co się zmieni i w jakim zakresie.

Jedną z absolutnych nowości, które dotąd nie funkcjonowały w polskich przepisach dotyczących pracowników, będzie wprowadzenie zapisów dających pracownikom prawo do wnioskowania o korzystniejszą formę zatrudnienia.

O jakie korzystniejsze warunki zatrudnienia będą mogli wnioskować pracownicy?

W Kodeksie pracy mają się pojawić dwa nowe punkty, tj. 29³ oraz 29⁴. Pierwszy z nich ma dawać pracownikom zatrudnionym przez co najmniej 6 miesięcy możliwość złożenia raz w roku kalendarzowym wniosku:

• o zmianę rodzaju umowy na czas nieokreślony (z umowy na czas określony)
• lub o bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy.

Art. 29⁴ określa natomiast, że przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę lub jej rozwiązania bez wypowiedzenia nie może być artykuł 29³, czyli wniosek pracownika o zmianę rodzaju pracy.

Czy pracodawca będzie musiał się zgodzić na korzystniejsze warunki zatrudnienia?

Zasadniczo projekt zastrzega, że pracodawca powinien – w miarę możliwości – uwzględnić wniosek pracownika. Pracodawca będzie miał miesiąc na ustosunkowanie się do takiego wniosku, a w razie jego nieuwzględnienia będzie zobowiązany do poinformowania o przyczynie odmowy. Wniosek będzie można złożyć w postaci papierowej albo elektronicznej, natomiast pracodawca będzie musiał odpowiedzieć na niego pisemnie (wraz z wspomnianym uzasadnieniem).

Jak jest obecnie? Kodeks pracy 2022 przed nowelizacją

Obecnie Kodeks pracy nie przewiduje wprost możliwości składania przez pracowników wniosków o korzystniejsze warunki zatrudnienia, tj. takie, które będą bardziej przewidywalne i bezpieczne. Warto jednak mieć na uwadze, że również tego nie zabrania, tj. pracownicy w obecnym stanie prawnym mogą składać takie wnioski, a pracodawca może, choć nie musi, ich uwzględnić.

Czas pokaże, czy wprowadzenie takiego prawa explicite oraz reguły, że pracodawca powinien „w miarę możliwości” uwzględnić prośbę pracownika, będzie stanowiło jakąkolwiek praktyczną zmianę.

Potrzebujesz wsparcia w zakresie rozliczeń kadrowo-płacowych? Sprawdź >> outsourcing kadrowo-płacowy Grant Thornton <<

Chcesz wiedzieć wszystko o zmianach w Kodeksie pracy zaplanowanych na bieżący rok? Większość z nich powinna wejść w życie od 1 sierpnia 2022 (te wynikające z dyrektywy o przejrzystych i przewidywalnych warunkach pracy w Unii Europejskiej – nr 2019/1152) lub 2 sierpnia 2022 (te wynikające z dyrektywy work-life balance – nr 2019/1158). Zważywszy jednak na bieżący postęp prac, terminy te nie zostaną dochowane. Dodatkowo ustawodawca na rok 2022 zaplanował także nowelizację Kodeksu pracy w zakresie pracy zdalnej oraz kontroli trzeźwości pracowników. Zapoznaj się z naszym cyklem publikacji na temat zmian w Kodeksie pracy 2022. W jego ramach ukażą/ukazały się:

1. Umowa o pracę na okres próbny – ważne zmiany od 1 sierpnia!
2. Od 1 sierpnia pracodawcy powinni uzasadniać wypowiedzenie umowy o pracę na czas określony?
3. Ochrona przed niekorzystnym traktowaniem w zatrudnieniu w związku z korzystaniem z uprawnień pracowniczych
4. Niebawem zmiany w zakazie konkurencji! Czy od 1 sierpnia pracownicy zyskają prawo do równoległego zatrudnienia?
5. Dodatkowe obowiązki informacyjne pracodawców po nowelizacji Kodeksu pracy
6. Nowe prawo pracowników: będą mogli wnioskować o bezpieczniejsze warunki pracy
7. Przerwy w pracy po zmianach w Kodeksie pracy z 2022 roku
8. Wkrótce nowe zwolnienie od pracy: z powodu działania siły wyższej
9. Niebawem szersze uprawnienia rodziców dzieci do lat 8
10. Od 2023 roku wydłużenie urlopu rodzicielskiego i szersza ochrona przed zwolnieniem?
11. Ile wyniosą zasiłki na urlopie macierzyńskim i rodzicielskim po oczekiwanej nowelizacji Kodeksu pracy?
12. Urlop ojcowski 2022 a 2023 – jakie są planowane zmiany?
13. Zmiany w zasadach udzielania i korzystania z urlopu wychowawczego
14. Urlop opiekuńczy wg nowych zasad po nowelizacji Kodeksu pracy
15. Zmiany w katalogu wykroczeń przeciw prawom pracownika wskutek nowelizacji Kodeksu pracy
16. Kontrola trzeźwości pracowników – planowane zmiany w Kodeksie pracy
17. Praca zdalna – planowane zmiany w Kodeksie pracy

Bartłomiej Kublik

Specjalista ds. płac w Grant Thornton w dziale Outsourcingu. Związany z Grant Thornton od 2022, absolwent Akademii Ekonomicznej w Katowicach oraz Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.